Kinderboekenbeurs in Bologna • Nynke Boelens

Eens per jaar komen vanuit de hele wereld professionele boekenmakers en -liefhebbers naar Bologna. Voor de internationale kinderboekenbeurs. Dit jaar was de zestigste verjaardag van de beurs, wat gevierd werd met speciale exposities en het thema ‘Still rocking at 60!’ En eindelijk kon ik er ook naar toe. Eindelijk omdat ik 2020 zou gaan, maar de beurs toen op het laatste moment afgelast werd vanwege corona. Daarna was de beurs een paar jaar online of alleen voor de uitgevers, en vorig jaar zat ik met een gebroken heup. Maar nu was het dus zo ver! Begin maart vertrok ook ik richting Bologna, met mijn portfolio, posters en een hele stapel visitekaartjes in mijn rugzak.

Waarom wil je naar Bologna?

Zo’n kinderboekenbeurs is in eerste instantie bedoeld voor uitgevers; zij ontmoeten elkaar en verkopen bijvoorbeeld de rechten van de boeken die ze in hun fonds hebben aan buitenlandse uitgevers. Er zijn dan ook veel stands die vol staan met tafeltjes, waar het aanbod van boeken besproken en verkocht wordt. En sommige stands, van de hele grote uitgevers, mag je niet eens betreden, daar zit er iemand aan een balie die de afspraken controleert. Maar kleinere uitgevers hebben kleinere stands en zijn juist wel heel benaderbaar. Sommige uitgevers, zoals de Italiaanse, verkochten heel veel boeken in de stand.

Het leuke aan deze beurs is dat er ook een heel divers en uitgebreid programma is voor illustratoren, schrijvers en vertalers. En de mogelijkheid om in contact te komen met redacteuren, uitgevers en mede-makers. Daarom is het een van de leukere beurzen om naar toe te gaan. Er zijn lezingen, workshops en masterclasses door mede-makers, of door mensen uit de industrie (denk aan uitgevers, agenten en redacteuren). Je kan je laten inspireren door de taltijke exposities, waar je werk van over de hele wereld kan bekijken. En er is natuurlijk de beroemde illustrators-wall, waarover later meer. Er zijn portfolio-review opties en er zijn dus een heleboel andere illustratoren, wat het heel gezellig maakt. Had ik de Italiaanse zon en het eten al genoemd? Nou ja, genoeg redenen dus om eens te gaan, als je als professional werkt in het vak. De beurs is helaas niet toegankelijk voor particulieren.

Groot!

Even wat getallen om je een indruk te geven van hoe groot die beurs is: in totaal waren er – met mij erbij – 28.894 bezoekers in 2023, er waren zo’n 1070 stands van uitgevers uit 90 verschillende landen. Er waren rond de 250 events, zoals lezingen, masterclasses, workshops en interviews verspreid over 4 dagen. En er zijn zo’n 40 prijzen uitgereikt in allerlei wedstrijden die in de aanloop voor de beurs uitgeschreven zijn.*

Gekkenhuis? Ja, wel een beetje. Ik moet zeggen dat iedereen die ik sprak op een gegeven moment wel een keer het woord ‘overwhelming’ gebruikte. Want het is veel. Veel moois, maar nog steeds heel erg veel.

* Voor de volledigheid: dit zijn de aantallen van 2022, over 2023 kon ik die nog niet vinden. Maar het geeft nog steeds goed weer hoe groot de beurs is.

Illustratorswall

Beroemd in het vakgebied: de illustratorswall. Op maandagochtend, voordat de deur open gaat voor bezoekers zijn dit nog lege, witte schotten. Om 9.05 zijn ze al he-le-maal vol gehangen met posters en artwork van illustratoren. Er staat op maandagochtend al een hele lange rij voor de deur, omdat iedereen een goed plekje wil op deze muur.

Wanneer de deuren dan eindelijk open gaan voor bezoekers spoedt - of beter gezegd rent - een groot deel van de mensen naar deze muur, om hun werk op te hangen op ooghoogte. Ik ook. Dit was het eerste op mijn lijstje om te doen, nog voor koffie halen. Ik had thuis al alles voorbereid, dubbelzijdig plakband op mijn posters geplakt en een bakje gemaakt voor mijn visitekaartjes. Lang zijn komt zeker van pas, zo kan je makkelijker een plekje vinden en je poster ophangen. Wie weet wie je werk daar ziet en wat er van komt? En het is geweldig om zelf ook langs die lange muren te lopen, vol met kleurrijk en zo verschillend werk.

Portfolio reviews

Eén van de redenen waarom er veel illustratoren naar deze beurs gaan, zijn de portfolio reviews. Dat houdt in dat er een uitgever of redacteur naar je portfolio wil kijken en dat je in contact met hen kan komen. Op veel stands hangen er op een gegeven moment briefjes met aankondigingen wanneer zo’n review wordt gehouden. Soms zie je het vooral aan de lange rij die opeens ergens staat. Daarnaast is er een mogelijkheid om via de Illustrators survival corner vooraf portfolio reviews te boeken. Dit jaar ging dat voor het eerst allemaal online, en het was in 3 minuten al helemaal uitverkocht! Goed opletten dus wanneer die inschrijving open gaat.

Maar ook als dat je niet lukt, kan je op de beurs zelf best nog wat regelen, of je kan dus in de rij gaan staan. Het is goed om van te voren uit te zoeken welke uitgevers bij jouw werk passen, zodat je niet voor niets een paar uur staat te wachten. En dat je bewust kan kiezen, want de open reviews overlappen elkaar vaak. Je kan ook vooraf uitgevers mailen of je een afspraak kan maken tijdens de beurs, maar dat lukt natuurlijk ook niet altijd. Een goede planning en een cursus omgaan met tegenslagen zijn wel fijn ;-) Neem ook een grote portie geduld mee. Want je staat al gauw een uur of langer te wachten voor een gesprekje van 5 minuten (of korter!) of je komt gewoon niet aan de beurt. Het kan allemaal.

Zelf heb ik een aantal keer in de rij gestaan, met wisselend resultaat. Maar het is altijd goed om feedback op je werk te krijgen, daar kan je van leren en groeien. En in zo’n rij staan met collega’s is ook nog eens heel erg gezellig. Ik heb er leuke mensen ontmoet en samen maak je de wachttijd tot iets leuks. Gewoon doen dus.

Masterclasses, workshops, interviews, lezingen, exposities, prijsuitreikingen.

Als je geen zin hebt om de stands van de uitgevers te bekijken, dan is er nog van alles te doen op de beurs. Zo volgde ik een workshop van Sidney Smith over tekenen naar observatie. Hij vertelde eerst wat over hoe je dat kan doen en wat het kan betekenen voor je werk en werkwijze. Daarna hebben we een half uurtje op de beurs mensen getekend, wat echt behoorlijk moeilijk is, aangezien iedereen de hele tijd beweegt. Zeker iets wat ik vaker wil oefenen. Ook volgde ik een masterclass van één van de docenten van de masteropleiding illustratie voor kinderboeken in Cambridge. Die masterclass ging over het vinden van je eigen visuele taal in plaats van een bepaalde stijl. Twee opmerkingen die me bij bleven zijn ‘wat kan jij aan het veld toevoegen, wat heb jij te bieden?’ en ‘zoek niet naar succes, maar zoek naar jezelf.’ Wil je wat meer lezen over dit onderwerp, bekijk dan even deze instagram-post die ik er over schreef (in het Engels)

Verwonderlijk mooi

Op donderdag ben ik de stad ingegaan, ook daar waren allerlei exposities en natuurlijk de prachtige oude binnenstad van Bologna. En de zon! De eerste exposite was van het werk van Beatrice Alemagna, een Italiaanse illustrator. Als je het hebt over een eigen visuele taal vinden, dan is zij daar uitstekend in geslaagd. Haar werk heeft een grote mate van eigenheid en ook eigenwijsheid, wat ik erg bewonder. De lagen, en gelaagdheid van haar materiaal, de structuren en texturen die ze gebruikt vind ik ook fascinerend en prachtig. Ik heb dan ook genoten van deze tentoonstelling en overal met mijn neus boven op gestaan om te spieken hoe ze dat toch doet :)

Daarna ben ik naar een expositie van Rebecca Dautremer gegaan, in een prachtig oud palazzo. De combinatie tussen haar prachtige, gedetailleerde werk en het interieur en de sfeer van het oude palazzo werkte heel sterk. Ook hier heb ik met mijn neus tegen het glas gestaan, verwonderd door alle details, de rijkheid in het werk en hoe ongelofelijk veel werk dat wel niet moet zijn om te maken.

Op de binnenplaats van het palazzo heb ik de lessen over tekenen naar observatie in de praktijk gebracht: ik heb heerlijk zitten schetsen in de zon.